Διεθνής Μέρα Αστρονομίας στο ΝΟΗΣΙΣ 18.5.2024
Σάββατο 18 Μαΐου 2024
ώρες 17.30-19.00
Στο ΝΟΗΣΙΣ με αφορμή τον εορτασμό της Διεθνούς Μέρας Αστρονομίας, θα πραγματοποιηθούν οι ομιλίες:
«ΝΟΗΣΙΣ»: Προσωπική εμπειρία και αποτίμηση μέσα από την Αστρονομία, την προσφορά και την ιστορία
Νικόλαος Κ. Σπύρου, αφυπηρετήσας Καθηγητής Αστροφυσικής
Αστρονομία και Διαστημική Εξερεύνηση
Κλεομένης Τσιγάνης, Καθηγητής Αστρονομίας και Μηχανικής (Τμήμα Φυσικής ΑΠΘ)
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης θα τιμηθεί ο καθ. κ. Ν. Σπύρου για τη συμβολή του στον σχεδιασμό του ΝΟΗΣΙΣ και την πολυετή προσφορά του στον φορέα.
Σύντομα βιογραφικά σημειώματα
Κλεομένης Τσιγάνης
Ο κος Κλεομένης Τσιγάνης γεννήθηκε στη Λάρισα (1974), όπου αποφοίτησε από το 4ο Λύκειο. Έλαβε το Πτυχίο Φυσικής (1996) και το Διδακτορικό Δίπλωμά του (2002) από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.), ως υπότροφος του Iδρύματος Κρατικών Υποτροφιών (ΙKY). Εργάστηκε ως μεταδιδακτορικός ερευνητής (υποτροφία Marie Curie της Ε.Ε.) στο Observatoire de Nice (CNRS, Γαλλία) και ως επισκέπτης ερευνητής στο Southwest Research Institute (ΗΠΑ). Το 2006 διορίστηκε Λέκτορας στο Α.Π.Θ., όπου πλέον υπηρετεί ως Καθηγητής (2021-). Διετέλεσε Δ/ντής του Τομέα Αστροφυσικής, Αστρονομίας και Μηχανικής, Γραμματέας της Ελληνικής Αστρονομικής Εταιρείας και Μέλος του ΔΣ του ΚΔΕΜΤ «Νόησις». Είναι επίσης μέλος της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης (IAU) και του Ινστιτούτου Ουράνιας Μηχανικής (CMI).
Τα κύρια ερευνητικά του ενδιαφέροντα είναι η Ουράνια Μηχανική και οι Εφαρμογές αυτής στη Διαστημική, η Δυναμική Αστρονομία και η Πλανητική Επιστήμη. Διευθύνει την αντίστοιχη ερευνητική ομάδα του ΑΠΘ, με την οποία έχει συμμετάσχει σε προγράμματα Horizon της ΕΕ και της European Space Agency (ESA). Είναι υπεύθυνος ανάπτυξης του δικτύου Ρομποτικών Αστρονομικών Σταθμών του ΑΠΘ (Θέρμη, Χολομώντας, Κύπρος) και του Οπτικού Σταθμού Βάσης (Optical Ground Station) στο Χολομώντα, με συγχρηματοδότηση της ESA, της ΕΕ, του ΑΠΘ και του ΥπΨηΔ (HellasQCI). Είναι επίσης επιστημονικός συνυπεύθυνος (co-PI) της δορυφορικής αποστολής PeakSat του ΑΠΘ.
Έχει συγγράψει περισσότερες από 150 επιστημονικές δημοσιεύσεις με πάνω από 8.500 ετεροαναφορές και έχει συμμετάσχει σε περισσότερα από 35 διεθνή συνέδρια. Είναι Associate Editor στα περιοδικά Celestial Mechanics & Dynamical Astronomy (Springer), Annales Geophysicae (EGU) και Serbian Astronomical Journal. Από το 2015 συμμετέχει στην Επιστημονική Ομάδα των διαστημικών αποστολών DART (NASA) και Hera (ESA) με σκοπό την υλοποίηση του πρώτου, ιστορικά πειράματος πλανητικής άμυνας, προεδρεύοντας σε σχετική Ομάδα Εργασίας (WG3: Dynamics) της Hera. Συμμετείχε στο πάνελ εμπειρογνωμόνων του European Science Foundation για τον καθορισμό του Ευρωπαϊκού Οδικού Χάρτη έρευνας στον τομέα της Αστροβιολογίας (2016) και έχει υπάρξει εκπαιδευτής σε δύο Καμπάνιες Βασικής Εκπαίδευσης Αστροναυτών της ESA (2016 και 2023).
Έχει λάβει σημαντικές διακρίσεις για το έργο του, συμπεριλαμβανομένης της μετονομασίας ενός αστεροειδούς σε “(21775) Tsiganis” από την IAU (2008), το Βραβείο Αστρονομίας «Γεωργίου Φωτεινού» από την Ακαδημία Αθηνών (2013) και το “Διεθνές Βραβείο Paollo Farinella” από το Ευρωπαϊκό Συνέδριο Πλανητικών Επιστημών (2016).
Νικόλαος Κ. Σπύρου
Ο κος Νικόλαος Κ. Σπύρου, Καθηγητής της Αστρονομίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), διετέλεσε Διευθυντής του Εργαστηρίου Αστρονομίας του Τμήματος Φυσικής/ΑΠΘ για περισσότερο από ένα τέταρτο του αιώνα.
Από το 1970, υπηρέτησε το ΑΠΘ από διάφορες επιστημονικές και διοικητικές θέσεις, αλλά υπηρέτησε και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα στη βάση της εθελοντικής δραστηριότητας και προσφοράς, εθνικής και διεθνούς, και ευδοκίμως, δε, αφυπηρέτησε το 2011, μετά από σαράντα ένα (41) χρόνια ακαδημαϊκής δραστηριότητας.
Ο κος Σπύρου διαθέτει ευρεία την εμπειρία της αυτοδύναμης, προσκεκλημένης και αυτόβουλης, πολυθεματικής ερευνητικής, διδακτικής, συγγραφικής, εκδοτικής και κοινωνικής εργασίας και προσφοράς στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Τα ερευνητικά ενδιαφέροντά του κου Σπύρου, συνήθως σε επιδιωκόμενη επικάλυψη με τα κατά καιρούς διδακτικά καθήκοντά του, εμπίπτουν στις θεματικές περιοχές, κυρίως, Αστροφυσική, Γενική Θεωρία της Σχετικότητας του Einstein, Κοσμολογία (με έμφαση στα Σχετικιστική Αστροφυσική, Δυναμική Ρεαλιστικών Αστρικών Συστημάτων, Φυσικές Ιδιότητες των Μελανών Οπών, Εναλλακτικές Θεωρίες της Βαρύτητας, Σύσταση και Δυναμική του Σύμπαντος) και, δευτερευόντως, Ιστορία της Αστρονομίας-Αρχαιοαστρονομία, Διάστημα και Διαστημική Τεχνολογία, Διαστημική Περιβαλλοντική Φυσική, Εκπαίδευση στην Επιστήμη.
Επί μία πενταετία (2005-2010), από την σύνδεση της χώρας μας με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος, ο κος Σπύρου υπηρέτησε ως ο Εθνικός Εκπρόσωπος της χώρας μας σ’ αυτόν, με αντικειμενικό σκοπό, μεταξύ άλλων, τον καθορισμό της εθνικής πολιτικής για το Διάστημα και την εισαγωγή της χώρας μας και του ΑΠΘ στην διαστημική εποχή και στην διαστημική τεχνολογία, ως προπομπό του, προσφάτως, νεοτεχθέντος Ελληνικού Οργανισμού Διαστήματος.
Συνεπώς, ο κος Σπύρου έχει πλήρως διαμορφωμένη και σαφώς εκπεφρασμένη γνώμη για τα αστρονομικά και διαστημικά θέματα παγκοσμίως. Αυτή η εκπεφρασμένη γνώμη του κου Σπύρου, όπως και η αριθμολογία του παντοειδούς και πολλαπλού έργου του είναι ελευθέρως προσβάσιμα στο Διαδίκτυο.
Ο κος Σπύρου, από την δεκαετία του 1960, όταν ήταν ακόμη προπτυχιακός φοιτητής στο Τμήμα Φυσικής του ΑΠΘ, συνεχίζει την παντοειδή, αμισθί συνεργασία του με την Ένωση Ελλήνων Φυσικών, τον Όμιλο Φίλων Αστρονομίας Θεσσαλονίκης (του οποίου είναι το πρώτο ιδρυτικό μέλος), το Κολλέγιο ΑΝΑΤΟΛΙΑ, το Κέντρο Διάδοσης Επιστημών και Μουσείο Τεχνολογίας-ΝΟΗΣΙΣ και πολλά άλλα εκπαιδευτικά και εκδοτικά ιδρύματα, με αντικειμενικό σκοπό την προβολή της επιστήμης της Αστρονομίας, συστηματικά διωκόμενης στην χώρα μας και προ πολλού εξοστρακισμένης από τα σχολεία μας.
Τον Ιούνιο 2017, η Ένωση Ελλήνων Φυσικών, στο πλαίσιο τιμητικής εκδήλωσης, βράβευσε τον κο Σπύρου, σε αναγνώριση της πολυετούς, επιστημονικής-ερευνητικής, διδακτικής και κοινωνικής προσφοράς του στην Ένωση Ελλήνων Φυσικών, την Φυσική, την Αστρονομία και γενικότερα την Παιδεία.
Τέλος, τον Απρίλιο 2024, με αφορμή τα ογδόντα χρόνια ερευνητικής, διδακτικής και κοινωνικής προσφοράς του Καθηγητή Νικολάου Κ. Σπύρου, η Ένωση Ελλήνων Φυσικών, το Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος, η Ένωση Υποτρόφων Fulbright Βορείου Ελλάδος, ο Όμιλος Φίλων Αστρονομίας και το Κέντρο Διάδοσης Επιστημών και Μουσείο Τεχνολογίας – ΝΟΗΣΙΣ διοργάνωσαν τιμητική εκδήλωση αφιερωμένη στην σύγχρονη συγγραφική δραστηριότητά του.